- Geen kind de buurt uit!, Kinderopvang, Kindcentrum
- 20 december 2023
AWBR, STWT en Impuls-Akros bouwen samen aan Kindcentra in west Amsterdam
Kinderopvang bereidt kinderen voor op succesvolle start in het onderwijs
‘Opvoeden en ontwikkelen doen we met alle partners samen’
- 16 april 2025
- in: Jonge kind, Kinderopvang
De Groep Maatschappelijke Kinderopvang (GMK) is een samenwerking tussen organisaties waar de labels Impuls, Akros en Combiwel voor Kinderen onder vallen. De naam zegt het al: GMK biedt vroeg- en voorschoolse educatie én kinderopvang zonder winstoogmerk, vanuit een maatschappelijk belang. “Onze opdracht en missie is om alles te doen vanuit het belang van het kind”, vertellen Monique de Wildt, manager pedagogiek en beleid, en Bianca Stapel, pedagogisch coach. “Wij doen ons werk voor alle kinderen in Amsterdam. Wat hebben zij nodig, waar zijn zij het beste mee geholpen, hoe kunnen wij hun ontwikkeling stimuleren?”
Werk je binnen het onderwijs, dan zou je kunnen denken dat de ontwikkeling van een kind pas echt begint bij 4 jaar, bij de start in groep 1. Niets is minder waar: de basis voor een goede ontwikkeling wordt gelegd in de jaren daarvoor. Als het daar niet goed gaat, sluit een kind niet goed aan bij het onderwijs, met alle gevolgen van dien. Omdat steeds meer kinderen een ontwikkelingsachterstand laten zien als ze 4 jaar zijn, worden op vele plekken in Amsterdam Startklassen ingericht (of instroomgroepen) waar jonge kinderen worden voorbereid op de start in het basisonderwijs. Ook de voorschool biedt een goede start aan peuters: er wordt methodisch gewerkt, waarbij kinderen spelenderwijs worden gestimuleerd in hun ontwikkeling en zo een goede basis hebben bij de start op de basisschool.
Voorschoolse educatie
De gemeente Amsterdam investeert veel in voorschoolse educatie en stelt daarbij hoge eisen. Landelijk is de Wet Kinderopvang en de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang de basis voor de opvang. De GGD houdt toezicht op de Wet Kinderopvang en het kwaliteitskader dat de gemeente Amsterdam heeft vastgesteld voor de VVE. Hierin zijn extra voorwaarden opgenomen voor het personeel, bijvoorbeeld op het gebied van het taalniveau. Het opleidingsniveau is daardoor hoog binnen de voorschool, en er zijn goede doorgroeimogelijkheden, waardoor het werk van pedagogisch medewerker aantrekkelijker wordt.
‘Spelen en communiceren moeten ze vaak nog grotendeels leren’
Hoe het precies komt dat er steeds meer jonge kinderen zijn die extra ondersteuning nodig hebben, vinden ze bij GMK lastig te verklaren. “Het is nog niet goed onderzocht, voor zover wij weten”, vertellen Monique en Bianca. “Een vermoeden is wel dat het te maken heeft met de lockdowns van een paar jaar geleden. Kinderen zaten binnen, ouders waren op zichzelf aangewezen en leefden vooral in hun eigen, kleine wereld. Én kinderen leren al heel jong hoe ze om moeten gaan met de beeldschermen van tablets en smartphones. Maar hoe ze moeten spelen en communiceren met andere kinderen, moeten ze vaak nog grotendeels leren als ze bij ons komen als ze 2 jaar zijn. Sommigen uiten alleen nog maar wat klanken, kunnen nog niet op een stoel zitten, zijn niet gewend om ‘nee’ te horen, of krijgen nog de borst, ook dat komt voor. Aan ons de taak ze in twee jaar te stimuleren in hun ontwikkeling en een goede basis mee te geven.”
Samenwerking met het onderwijs
Die taak vervult GMK zo goed mogelijk, met behulp van professionele medewerkers, beproefde methodes en een uitgebreid digitaal kindvolgsysteem, veelal KIJK. Daarin wordt de ontwikkeling van een kind zorgvuldig gevolgd, waardoor een goed beeld ontstaat van de ontwikkeling van het kind, wat weer helpt bij de overdracht aan het basisonderwijs. De ontvangende school weet dan precies waar een kind staat in zijn ontwikkeling, en kan zich voorbereiden op wat het kind nodig heeft.
“De samenwerking met het basisonderwijs heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen”, zeggen Monique en Bianca tevreden. “Vooral op locaties waar wij inpandig zijn, is er nauw contact. Zo is er een goede afstemming met de VVE-coördinator en met de IB’er van de school. We werken ook steeds meer met combinatiefuncties: pedagogisch medewerkers die zowel op de voorschool als bij de kleuters werken. Dit versterkt de doorgaande lijn tussen voorschool en school: de kennis die een leerkracht over het spelend leren verkrijgt via de pedagogisch medewerker en over de vaardigheden die nodig zijn voor een kleuter om in te stromen op de basisschool zijn van grote waarde. Ook de samenwerking met het OKT en jeugdzorg is goed. We beschikken over zorgcoördinatoren en kunnen gebruik maken van Okido-begeleiding.”
De eerste 1.000 dagen
Een recente ontwikkeling is de start van de hybridegroep in West. Vanuit de stuurgroep Kansrijk vervolg voor het Jonge Kind worden er hybride groepen gevormd waarin opvang en zorg worden gecombineerd, met maximaal acht peuters per groep. Op de hybride groep werkt één pedagogisch medewerker vanuit de kinderopvang samen met een medewerker vanuit jeugdhulp. “Op deze manier kunnen kinderen in de eigen buurt de zorg krijgen die zij nodig hebben.”
Een wens is nog om ouders meer te betrekken bij de ontwikkeling van hun kinderen. Als ouders beter begeleid ondersteund worden bij wat ze zelf allemaal kunnen doen van 0 tot 2 jaar, kun je veel winst behalen. Opvoeden en ontwikkelen doen we met alle partners samen. Gelukkig doet de gemeente Amsterdam hier al veel aan, onder meer vanuit de visie van ‘de eerste 1.000 dagen’.”
Uiteindelijk zien ze bij GMK voor zich dat kinderopvang, onderwijs en zorg steeds verder naar elkaar toe gaan groeien. “IKC’s zijn al een mooi begin, we zien die beweging overal. Samenwerken gaat ook steeds verder dan werken aan een doorgaande leerlijn van 0 tot 12 jaar. Onze organisaties schuiven steeds dichter naar elkaar toe. En dat steunen wij van harte, vanuit het belang van alle kinderen in Amsterdam.”
Stimuleer spelend leren
TIP van Monique en Bianca: Spelend leren heeft een enorm stimulerend effect, alle VVE methodes gaan uit van spelend leren. GMK ontwikkelt momenteel een eigen voorschoolmethodiek voor de leeftijd 2 tot 4 jaar. Dit programma sluit zoveel mogelijk aan op het ontwikkelingsniveau, de interesses en behoeften van de kinderen. We kijken naar waar het kind staat, en vervolgens bedenken we wat de volgende stap in de ontwikkeling zou kunnen zijn. Binnen de gemeente Amsterdam is momenteel een pilot op 10 scholen waarbij programma-overstijgend gewerkt wordt, waaronder op een aantal locaties in West van Akros en de Bekkerschool (CvK) in Amsterdam-Noord. Er is daar onder meer een speel- en leerplein ingericht voor peuters en kleuters samen, wat de samenwerking én de ontwikkeling van de kinderen bevordert.
Deel deze pagina:
