Osdorp, 1981. Inge Ligtenberg was begin twintig en had net de lerarenopleiding Nederlands en handvaardigheid voltooid aan de Vrije Universiteit. Ze zag een vacature voor vakdocent handvaardigheid op de oecumenische Prof. Dr. H. Kraemerschool (nu: IKC Het Talent). Ze solliciteerde en kon na een proefles (“Iets met klei en fantasie, dat is altijd goed”) de volgende dag beginnen. Ze ging er nooit meer weg. Wel had ze in al die jaren verschillende functies. Zo stond ze ook een tijd voor de klas nadat ze de Pabo nog had gedaan. Inmiddels geeft ze geen les meer, maar is ze bij IKC Het Talent verantwoordelijk voor de coördinatie van onder andere ouderparticipatie, talentontwikkeling en naschoolse activiteiten.
In 1981 was Prof. Dr. H. Kraemerschool nog een volledig ‘witte’ school. Osdorp was een ‘tuinstad’: gezinnen uit de oude wijken trokken naar de tuinsteden om ruimer en groener te kunnen wonen. Vanaf de jaren tachtig kwamen de eerste migranten, met kinderen die nog geen Nederlands spraken. “In het begin ging dat prima, omdat kinderen een taal snel oppikken van hun Nederlandstalige klasgenoten. Op een gegeven moment waren er veel kinderen met een migratieachtergrond en werd taalonderwijs echt een prioriteit. Daarnaast geven wij ook veel aandacht aan de ontwikkeling van talenten en executieve functies die de kinderen nodig hebben in veel aspecten van het dagelijks leven. Wij zijn altijd blijven benadrukken wat kinderen wél goed kunnen. Dat is een van de sterke punten van onze school.”
IKC Het Talent is een Familieschool. Dat houdt in dat de school intensief samenwerkt met de wijkorganisaties om gezinnen een zo goed mogelijke ondersteuning te bieden. “Veel gezinnen hebben het zwaar”, zegt Inge Ligtenberg. “Sommigen hebben geldproblemen, huisvestingsproblemen of willen ondersteuning bij de opvoeding. Doordat wij een stevig netwerk hebben in de wijk proberen wij ouders zo goed mogelijk te helpen.”
Het Talent heeft als enige school in Amsterdam een eigen voorschool, voor kinderen van 2 tot 4 jaar. Vijf dagdelen per week worden kinderen hier alvast voorbereid op de overgang naar groep 1. “De medewerkers van de voorschool zijn professioneel opgeleid, zijn onderdeel van het schoolteam en werken met een speciale lesmethode voor peuters die aansluit bij de methodes die we voor de kleuters gebruiken. Wij doen dit al vijftien jaar, dus we zijn echt een van de pioniers op dit terrein. En het werkt goed: de kinderen en de gezinnen zijn al vroeg in beeld en we kunnen zo goed aansluiten bij wat een kind nodig heeft.”
Inge Ligtenberg staat achter de beweging van passend onderwijs om kinderen zoveel mogelijk op school de ondersteuning te geven die zij nodig hebben. “Maar…”, zegt zij er meteen bij, “dan moeten wel de basisvoorwaarden op orde zijn.” En daar ontbreekt het vaak aan, constateert ze. “Meer mensen op school om kinderen beter te ondersteunen is een mooi ideaal: ‘iedereen binnen boord!’ Maar de praktijk is: we hebben de ruimte niet. Wil het lukken, dan hebben we een groter gebouw nodig, een grotere speelplek. De meeste scholen hebben die ruimte niet.”
Als voorbeeld noemt ze Finland, een land dat zo geprezen wordt om zijn onderwijssysteem. “Daar zijn de klaslokalen drie keer zo groot, hebben de schoolpleinen het karakter van een park en staan er vaak drie mensen voor de klas. Als wij dat ook zo zouden organiseren, zou het bij ons ook prima werken.”
Een van de grootste problemen is volgens ‘juf Ligtenberg’ dus ruimtegebrek. En dat komt weer doordat alles vanuit verschillende potjes gefinancierd wordt in plaats van vanuit één totaalvisie. “Als iedereen in zijn eigen hokje blijft zitten, is veranderen lastig. Geef ons meer ruimte, meer personeel en kleinere klassen en wij kunnen alle kinderen de ondersteuning geven die zij nodig hebben.”
Aan de ouders ligt het in ieder geval niet, is de ervaring van Inge Ligtenberg. Eén of soms zelfs twee keer per week organiseert zij goed bezochte ouderbijeenkomsten. Zij is zelf altijd bereikbaar voor ouders voor vragen op ieder gebied. Ze zorgt er bijvoorbeeld voor dat ze ’s ochtends bij de deur staat en spreekt ouders aan die ze nog niet kent. In samenwerking met Stichting Studiezalen is er een Familieservicepunt ingericht waar ouders altijd terecht kunnen. “Mijn ervaring is: de meeste ouders weten de weg op die manier prima te vinden. Het persoonlijke contact is denk ik de sleutel.”
Op 1o oktober 2022 zond AT5 een item uit over de voorschool van IKC Het Talent in het kader van de Dag van de Vooschool.